راهنمای انواع کیف پول برای رمزارزها

برای استفاده از سکه‌های کریپتوکارنسی نیاز به آدرس حساب داریم. یه آدرس کیف پول مثلا برای سکه‌ی اتریوم توسط یک الگوریتم ساخته میشه که با اجرای این الگوریتم 2 مقدار (یا رشته هش) ایجاد میشه. یکی آدرس حساب (Address) هستش و دیگری یک کلید خصوصی (Private Key) متناظر با اون آدرس هستش. توی سکه‌هایی مثل بیت‌کوین یا اتریوم با داشتن آدرس میشه موجودی حساب‌ها رو مشاهده کرد و تمامی تراکنش‌ها رو دید. اصولا این نوع سکه‌همه اطلاعات تراکنش‌ها، حساب‌ها و … بر روی بلاکچین قابل مشاهده هستش و شما با استفاده از یک بلاکچین اکسپلورر (مثل بلاک‌اکسپلورر بیت‌کوین یا اتراسکن برای اتریوم) به راحتی می‌تونید اطلاعات تمامی شبکه رو مشاهده کنید.

در سکه‌هایی مثل مونرو که توی دسته Privacy Coinها جا میگیرن برای شما سه رشته ایجاد میشه. رشته اول یا آدرس دقیقا مشابه آدرس در سکه‌هایی مثل بیت کوین یا اتریوم هستش. با این تفاوت که با استفاده از آدرس شما امکان مشاهده موجودی توی تراکنش‌های حساب‌ها رو نخواهید داشت. برای مشاهده موجودی و تراکنش‌ها رشته دوم به اسم کلید مشاهده حساب (View Key) نیاز هستش. در آخر برای خارج کردن سکه از این حساب و ایجاد تراکنش شما نیاز به یک کلید خصوصی خواهید داشت که در این سکه ها به کلید خرج کردن (Spend Key) گفته میشه.

وقتی یک آدرس و کلید خصوصی ساخته شد جایی توی بلاکچین ذخیره نمیشه. در واقع اولین تراکنشی که به مقصد اون آدرس انجام میشه همه دفتر کل ها رو آپدیت میکنن و موجودی این آدرس جدید رو آپدیت می‌کنن. نکته جالبی که وجود داره اینه که شما از یک آدرس می‌تونید روی تمام سکه‌هایی که یک الگوریتم دارن استفاده کنید؛ برای مثال از آدرسی که همین الان برای اتریوم دارید میشه برای سکه‌های اتریوم کلاسیک، یوبیک، پرل و … استفاده کرد.

خب می‌رسیم به معرفی 4 دسته اصلی کیف پول‌های رمزارزها:

والت فول نود (Full Node):

این کیف پول‌ها معمولا کیف پول‌های رسمی کریپتوکارنسی‌ها هستن. این کیف پول‌ها هر تراکنشی (از اولین بلاک تا الان) که در شبکه اتفاق می افته رو توی خودشون ذخیره میکنن و به طور مداوم باید اطلاعات تراکنش‌ها رو از اینترنت دریافت کنن. بنابراین شما باید یه کامپیوتری داشته باشید که مدام به اینترنت وصل باشه و اگر کامپیوتر رو خاموش کنید یا مدتی از این کیف پول استفاده نکنید از بلاکچین عقب میوفتید و برای کار کردن دوباره، باید یک حجم زیادی از اینترنت صرف همسان‎سازی (Synchronizing) دوباره این والت بکنید. از نظر من این کیف پول در دسته کیف پول‌های امن طبقه بندی میشه چون کلید خصوصی روی کامپیوتر خودتون ذخیره میشه و روی اینترنت قرار نداره. و اگر امنیت کامپیوتر توسط خود شما مختل نشه مشکلی از لحاظ امنیت نخواهید داشت.

یکی از اشکالات عمده این کیف پول‌ها جدا از مصرف اینترنت اینه که حجم زیادی از هارد کامپیوتر شما رو توسط اطلاعات تراکنش های بلاکچین اشغال می‌کنه. اطلاعات حجیم و بسیار زیادی که عملا ارتباطی به شما و کار شما ندارن. برای مثال این حجم در حال حاضر در مورد بیت کوین حدودا 200 گیگابایت هستش!

باور غلطی که در مورد کیف پول‌های فول نود وجود داره اینه که خیلیا فکر می‌کنن در صورت سوختن هارد کامپیوتر موجودی حساب به کل از بین خواهد رفت ولی در اصل سکه‌ها اصلا روی کامپیوتر یا والت شما ذخیره نمیشه! این سکه‌ها روی بلاکچین ذخیره میشه و اطلاعات موجودی حساب شما روی بلاکچین هستش. در واقع همه کاربران شبکه هم یک کپی از بلاکچین که اطلاعات سکه‌های شما رو هم داره رو دانلود کردن. پس اگر شما اگر کلید های خصوصی خودتون رو داشته باشید در همه حال می‌تونید دسترسی دوباره داشته باشید به حساب خودتون. اگر آدرس والت رو یک گاوصندوق در نظر بگیریم و کلید خصوصی رو کلید این گاوصندوق. مثل این میمونه که گاوصندوق شما در کل شبکه حضور داره ولی برای استفاده از موجودی این گاوصندوق باید حتما کلید این گاوصندوق رو داشت و در صورت گم شدن کلید، هیچ کلیدسازی نمیتونه کلید دیگه ای برای این گاوصندوق بسازه.

از این دسته می‌تونم به کیف پول اصلی بیت کوین یعنی Bitcoin Core اشاره کنم.

کیف پول‌های تحت وب (آنلاین):

در اصل یک فول نود روی سرور بالا آوردن و وبسایت درست کردن که می‌تونید عضو بشید و روی اون وبسایت‌ها آدرس و کلید خصوصی خودتون رو داشته باشید. چون سرور همیشه روشن و به اینترنت وصل هستش از بلاکچین عقب نمیوفته. احتمال سوختن هاردش هم خیلی پایینه و اگر بسوزه هم بکاپ‌های متعددی تهیه شده که اطلاعات از دست نره.

ایرادی که به این کیف پول‌ها وارد هستش اینه که بعضی از این کیف پول کلید خصوصی رو به شما نمیدن که خیلی خطرناک هستن و به نظرم اصلا نباید استفاده کرد. اونایی که کلید خصوصی شما رو میدن هم ریسک هک شدن رو دارن. چون سرور همیشه آنلاین هستش و هکرها همیشه در تلاش هستن با دزدیدن کلید خصوصی اطلاعات حساب‌ها رو خالی بکنن.

مزیت این کیف پول‌ها اینه که همیشه در همه حال با همه دستگاه‌ها قابل دسترسی هستن. ولی از لحاظ امنیتی رتبه خوبی ندارن. به نظرم این کیف پول‌ها برای استفاده مقادیر کم در حد روزمره میتونن مفید باشن.

از این دسته می‌تونم به کیف پول وبسایت blockchain.info اشاره کنم.

کیف پول‌های سبک (Light Client):

در این کیف پول‌ها فول نود روی یک سروری هست و این کیف پول که در واقع به صورت نرم افزار یا اپلیکشن روی ویندوز، لینوکس، اندروید، آیفون و … یا یک کلاینت تحت وب هستش از طریق یک رابط به اسم API (Application Programming Interface) به اون سرور فول نود متصل میشه. این کیف پول‌ها ترکیبی از کیف پول‌های فول نود و تحت وب (وبسایت) هستن. توی این نوع کیف پول‌ها مثل فول نودها، کلید خصوصی شما روی کامپیوتر ذخیره میشه و از اون میشه بکاپ گرفت. ولی برای انجام تراکنش که نیاز به اطلاعات بلاکچین هست به یک سروری (Node) وصل میشه که اون سرور فول نود رو داره و از طریق API اطلاعات رد و بدل میشه و تراکنش صورت می‌گیره. در انواع تحت وب این کیف پول ‌ها مثل وبسایت مای ایتر والت در واقع اطلاعات حساب شما بر روی هیچ سروری ذخیره نخواهد شد و وبسایت عملا به صورت یک رابط کاربری بین شما و سرور نود عمل خواهد کرد. در این دسته وبسایت ها برای هر عملیاتی نیاز به ارائه دوباره مشخصات حساب از طرف کاربر هستش، چون چیزی رو ذخیره نمیکنن.

از نظر من این کیف پول‌ها هم در رده کیف پول‌های امن قرار می‌گیرن، باز هم به شرط این که موارد امنیتی رو رعایت کنید. در حالتی که یک نرم افزار باشه ممکنه میشه به تهدیدهای بدافزاری اشاره کرد و موقتی که یک وب کلاینت مثل سایت مای‌ایتروالت باشه میشه به وارد شدن به سایت اشتباه و وارد کردن اطلاعات حساب در سایتی دیگر (فیشینگ) اشاره کرد. برای همین در بالای سایت مای‌ایتروالت توصیه شده حتما یکی از افزونه‌های امنیتی رو برای مرورگر خودتون نصب کنید. توصیه خود من استفاده از افزونه متامسک هستش که در واقع خودش هم یک نوع والت هم به حساب میاد. در قسمت بالای صفحه سایت MEW (همون مای ایتر والت) می‌تونید با انتخاب نودهای مختلف با همون آدرس به بلاکچین های دیگه متصل بشید. برای مثال با همون آدرس اتریوم می‌تونید توی بلاکچین یوبیک هم آدرس ایجاد کنید، چون الگوریتم این دو سکه یکی هستش.

از نرم افزارهای خوب این دسته می‌تونم به Electrum برای بیت کوین اشاره کنم.

بعضی از این والت ها هم از چندین ارز مختلف پشتیبانی می‌کنن. از والت های خوب مولتی کارنسی می‌تونم به Jaxx و Exodus اشاره کنم.

کیف پول‌های سخت افزاری (Hardware Wallet):

این کیف پول‌ها شبیه یک USB Drive هستن. خیلی از کاربران فکر میکنن سکه‌ها توی اون کیف پول سخت افزاری ذخیره میشه! همونطور که بالاتر اشاره شد سکه ها در بلاکچین هستش و کل شبکه یک کپی از روی اون دارن. چیزی که داخل این والت ها هستش در اصل همون کلید خصوصی هستش. در اصل این کیف پول‌ها از لحاظ عملکرد کاملا شبیه کیف پول‌های لاین کلاینت هستن. در واقع این کیف پول ها به کمک یک رابط نرم افزاری که عملکرد دقیقا یکسانی با لایت کلاینت‌ها دارن میتونه با دنیای نرم افزاری و بلاکچین ارتباط داشته باشه. در واقع حتی می‌تونید از خیلی از لایت کلاینت‌های دسته قبل به عنوان رابط نرم افزاری این والت‌های سخت افزاری استفاده کنید! برای مثال سایت مای‌اتروالت یا والت الکتروم قابلیت کار با این والت‌های سخت افزاری رو دارن.

طبق نظرسنجی اخیر که در کانال تلگرام انجام دادم خیلی از کاربران فکر می‌کنن این کیف پول‌ها امن‌ترین هستن. ولی آیا امنیت کیف پول‌های سخت افزاری واقعا بالا هستش یا نه؟

این کیف پول‌ها امن هستن ولی درست مثل لایت کلاینت‌ها و فول نودها نه بیشتر! کافیه یک سری تدابیر امنیتی انجام نشده باشه و یک بدافزار به راحتی میتونه اطلاعات حساب شما رو از روی سخت افزار (یا رابط کاربری نرم افزاری) بخونه و حساب شما رو خالی بکنه! پس در واقع از لحاظ امنیتی هیچ تفاوتی نداره که شما از یک کیف پول سخت افزاری، فولد نود یا لایت کلاینت استفاده کنید. این خود شما هستید که امنیت کیف پول خودتون رو تامین می‌کنید یا با سهل انگاری امنیتش رو به خطر می‌اندازید.

از کیف پول‌های معروف این دسته می‌تونم به Ledger Nano S و Trezor اشاره کنم.

دو نوع کیف پول دیگه هم وجود داره که توی دسته بندی جا نمیگیرن ولی بهتره بهشون اشاره بکنم:

 کیف پول کاغذی (Paper Wallet):

یک سری سایت‌ها وجود دارن که از طریق همون الگوریتمی که توضیح داده شد میان برای شما آدرس و کلید خصوصی متناظر با اون آدرس رو ایجاد میکنن و توی یک فرمت قابل پرینت در اختیار شما قرار میدن. شما هر موقع خواستید می‌تونید با استفاده از این آدرس و کلید خصوصی توی مثلا یک لایت کلاینت به حساب خودتون دسترسی داشته باشید. باز هم توضیح میدم سکه‌های شما بر روی اون تیکه کاغذ نیست بر روی شکبه بلاکچین هستش.

کیف پول صرافی (Exchange Wallet):

توی صرافی‌هایی مثل بایننس شما برای این که بتونید یه سکه‌ای (برای مثال اتریوم) رو بفروشید یک آدرس والت به شما اختصاص میدن به اسم آدرس سپرده یا Deposit که باید سکه‌ای که قصد فروش دارید رو به اون آدرس انتقال دید و بعدش توی صرافی به فروش بذارید. این آدرس‌ها در واقع در دسته کیف پول‌های آنلاینی قرار می‌گیرن که کلید خصوصی رو به شما ندادن. برای همین بهتره بعد از اتمام عملیات خرید و فروش خودتون سکه مورد نظر رو از والت اکسچنج به یک والت شخصی انتقال بدید و ارزهای خودتون رو برای مدت‌های طولانی توی صرافی ها نگه ندارید.

یه عده از ماینرها توی سکه هایی که کارمزد تراکنش بالایی دارن و سریع قصد چنج کردن سکه مورد نظر رو دارن ترجیح میدن که از والت اکسچنج ها استفاده کنن. سه نکته مهم قبل استفاده از والت اکسچنج برای ماینینگ وجود داره:

1. همیشه قبل از دادن والت اکسچنج به ماینر مطمئن بشید صرافی مورد نظر پرداختی از طرف استخرهای ماینینگ رو دریافت می‌کنه یا نه. بعضا دیده شده که صرافی‌های خاص، ارسال از طرف استخرها رو قبول نمی‌کنن (یعنی در اصل برای خودشون بر میدارن!)
2. در اولین فرصت پرداختی استخر به والت صرافی رو تبدیل به سکه مورد نظرتون بکنید و از صرافی خارج کنید.
3. در سکه‌هایی مثل مونرو برای این که اطلاعات تراکنشها هم خصوصی هستن و مشخص نیست تراکنش‌ها از سمت چه آدرسی ارسال شدن، بعضی از صرافی‌ها یک Payment ID هم در کنار آدرس ارز مورد نظر به شما میدن تا مشخص بشه که سکه ارسال شده از طرف استخر برای اکانت شما بوده.