مادربورد

مادربرد اصلی‌ترین بخش یک کامپیوتر هستش و وظیفه اش کنترل کردن پردازشگر مرکزی و ارتباط دادنش با قسمت‌های دیگه اس. پردازشگر یا CPU با هیج کدام از قطعات دیگر ارتباط مستقیم ندار و همان طور که از اسمش پیداست، تنها یک پردازنده ‌است. ارتباط پردازشگر با ابزار خارجی (به جز در موارد معدود) توسط BIOS (بایوس) انجام می‌گیره و در حقیقت بین پردازشگر و ورودی/خروجی‌ها همواره یک مدار واسط وجود داره.

مهم ترین ویژگى که باید براى انتخاب مادربورد جهت کار استخراج در نظر بگیرید، تعداد Slot هایی هستش که می‌شه کارت گرافیک را به اونا متصل کرد. به اسلات هایی که گرافیک میشه بهشون متصل کرد PCI Express یا به اختصار PCIe میگن که بر حسب نوع اون میتونه X1 تا X16 باشه. که البته برای ماینینگ ما خروجی X1 برامون کفایت میکنه. مثلا مادربوردی با 3 عدد PCIe یعنی که می تونید 3 کارت مثلا Radeon RX 470 (با هش ریت حدودا 29 مگاهش/ثانیه براى هر کدوم) روی اون نصب کنید که در مجموع 87 مگاهش/ثانیه خواهید داشت. نکته ای که باید دقت کنید اینه که اسلات حتما باید PCIe باشه نه PCI!

ویژگی بعدی در انتخاب یک مین بورد تعداد لاین های PCIe هستش که برای اون تعریف شده. این lane ها مسیر های دسترسی PCIe به سمت CPU هستن. برای مثال فرضی ما اگر مین بوردی داشته باشیم که 7 اسلات PCIe داره ولی PCIe lane اون 20 باشه از لحاظ تئوری میشه تا 20 عدد گرافیک با حالت X1 روی اون مین بورد بالا آورد. این نکته جایی کاربردی میشه که شاید شما بخوایید از بورد های گشترش (PCIe Expansion Boards) برای اضافه کردن اسلات های جدید استفاده کنید! برای مثال از PCIe lane مین بورد های Z170 دارای 20 لاین ولی Z270ها دارای 24 لاین هستن.که از لحاظ تئوری مدل دوم تا 24 کارت گرافیک در صورت داشتن اسلات میتونه برای ماینینگ پشتیبانی کنه.

برای مثال مین بورد ASUS Z270 A Prime دارای 7 اسلات PCIe هستش که مستقیم میشه ازشون استفاده کرد و دو عدد خروجی M2 داره که میشه با حذف کردن چند پورت SATA مین بورد از این ها هم با تبدیل M2 به PCIe استفاده کرد. تا اینجا 9 عدد کارت میشه متصل کرد بدون مشکل. ازطرفی گفتیم Z270 ها 24 لاین PCIe دارن یعنی از لحاظ تئوری میشه تا 24 عدد گرافیک به صورت 1X استفاده کرد! ولی ما حد منطقی رو لحاظ میکنیم و برای هر گرافیک 2X در نظر میگیریم یعنی میشه 12 عدد گرافیک. شما با داشتن یک بورد گسترش 1 به 4 PCIe میتونید به یکی از خروجی های PCIe مین بورد 3 عدد خروجی دیگه اضافه کنید و تا 12 عدد گرافیک متصل کنید. البته نا گفته نماند که این روش ها به کاربران مبتدی توصیه نمیشه. البته مین بورد های مخصوص ماینینگ هم تولید شده که خودشون تعداد بالایی اسلات PCIe دارن. برای مثال مین بورد ASRock H110 Pro BTC+ دارای 13 اسلات PCIe هستش و مین بورد ASUS B250 MINING EXPERT دارای 19 اسلات!

در مورد خروجی های M2 اگر قصد دارید از تبدیل استفاده کنید دونستن 2 نکته ضروری هستش:
الف. اصلا خروجی M2 شما از PCIe پشتیبانی میکنه یا نه؟ برای مثال همین مین بورد ازراک که بالا مثال زدم خروجی M2 هم داره ولی این خروجی PCIe رو ساپورت نمیکنه.
ب. باید در تنظیمات بایوس مین بورد حالت خروجی رو روی Auto یا PCIe قرار بدید.

نکته بعدی که در انتخاب مین بورد باید دقت کرد این هستش که آیا مین بورد مورد نظر برای اسلات های PCIe سرعت های متفاوت در نسل های متفاوت رو پشتیبانی میکنه یا نه. برای مثال مادربورد های MSI اکثرا در این مورد برای کاربران مشکل ساز میشن. چون فقط سرعت نسل اول و دوم (GEN1 & GEN2) رو برای پورت های X16 میشه لحاظ کرد و پورت های X1 روی همون حالت GEN3 کار خواهد کرد. مشکل از جایی آغاز میشه که کارت های شما بتونن از تمام پهنای باند GEN3 که 8 گیگاترنسفر هستش استفاده کنن. پورت های X16 با سرعت 2.5 گیگاترنسفر در ثانیه روی حالت GEN1 بدون مشکل کار خواهند کرد ولی پورت های X1 با همون سرعت 8 گیگاترنسفر کار میکنن. بنابراین گلوگاه ایجاد شده و لود CPU بالا خواهد رفت. علاوه بر کرش های مکرر سیستم، میزان زیادی از محاسبات هشینگ شما هم در اثر این گلوگاه هدر خواهند رفت.

نکته بعدی و بسیار مهم در انتخاب مادربورد مناسب داشتن حالت رمزگذاری بیشتر از 4G یا above 4G encoding (or decoding ) هستش. اگر مین بورد مورد نظر این قابلیت رو نداشته باشه حتی در صورت داشتن PCIe slot و PCIe lane مناسب، قابلیت اتصال تعداد بالای گرافیک رو نخواهیم داشت. به طور خلاصه این قابلیت یعنی مین بورد اجازه میده که قطعات متصل به PCIe که 64 بیت هستن بتونن از فضای آدرس دهی رم بالاتر از 4 گیگ استفاده کنن. چون در حالت عادی ابتداً کارت های گرافیک یا device های متصل به PCIe که 32 بیت هستن اجازه اینو ندارن که از 4 گیگ به بالاتر استفاده کنن. این حالت زیر 4 گیگ یکی از محدودیت های سیستم های قدیمی 32 بیت هستش که با above 4g encoding میشه این حالت رو برطرف کرد. این حالت دسترسی به بیشتر از 4 گیگ در صورتی که ما بخواییم تعداد بیشتر از 3 گرافیک یا دیوایس دیگه به PCIe ها متصل کنیم ضروری هستش.